Wanda Wasilewska

| dateformat = dmy}}

Awdures o Awstria-Hwngari, Gwlad Pwyl a'r Undeb Sofietaidd oedd Wanda Wasilewska (21 Ionawr 1905 - 29 Gorffennaf 1964) sy'n cael ei hystyried yn nodigedig am ei gwaith fel newyddiadurwr, sgriptiwr, gwleidydd a lladmerydd dros gydraddoldeb rhyw. Roedd yn weithredwr gwleidyddol asgell chwith a ddaeth yn gomiwnydd ymroddedig. Ffodd rhag ymosodiad yr Almaen ar Warsaw ym Medi 1939 a dechreuodd fyw yn Lviv a oedd dan feddiant y Sofietaidd, ac yna yn yr Undeb Sofietaidd.

Hi oedd sylfaenydd Undeb Gwladychwyr Gwlad Pwyl yno a chwaraeodd ran bwysig yn y gwaith o greu Is-adran Troedwyr 1af Tadeusz Pwylaidd Kościuszko, sef is adran filwrol. Datblygodd yn Fyddin y Pwyliaid a brwydrodd ar y Ffrynt Dwyreiniol yn ystod yr Ail Ryfel Byd. Roedd Wasilewska yn un o ymgynghorwyr Joseph Stalin ac roedd ei dylanwad yn hanfodol i sefydlu Pwyllgor Annibyniaeth Gwlad Pwyl yn Gorffennaf 1944, ac felly i ffurfio Gweriniaeth Gwlad Pwyl.

Ganed Vanda Lvovna Vasilevskaya (Rwsieg: Ва́нда Льво́вна Василе́вская) yn Kraków ar 21 Ionawr 1905; bu farw yn Kiev ac fe'i claddwyd ym Mynwent Baikove o drawiad calon. Hi oedd trydedd ferch Leon Wasilewski, gwleidydd Plaid Sosialaidd Gwlad Pwyl (PPS) a gweinidog tramor cyntaf y Wlad Pwyl annibynnol newydd. Roedd ei mam, Wanda Zieleniewska, hefyd yn aelod o'r PPS ac roedd y Wasilewska ifanc wedi dod ei thrwytho mewn gwleidyddiaeth.

Astudiodd athroniaeth ym Mhrifysgol Warsaw a Phwyleg a Llenyddiaeth Bwylaidd ym Mhrifysgol Jagiellonian yn Kraków (o 1923 ymlaen). Bu'n briod i Roman Szymański a chawsant ferch; ond bu farw yn 1931. Darparwyd gan Wikipedia